Kto może założyć biuro rachunkowe?

Wiele osób z doświadczeniem w księgowości zastanawia się nad otwarciem własnego biura rachunkowego. Czy posiadanie wykształcenia średniego wystarczy, aby założyć własne biuro rachunkowe bez zatrudniania osób z wyższym wykształceniem?

Deregulacja zawodu księgowego

Zawód księgowego został zderegulowany w 2014 r. Obecnie biuro rachunkowe może założyć każdy, kto:

Ma pełną zdolność do czynności prawnych;
Nie był skazany prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, za przestępstwo skarbowe oraz za przestępstwa określone w rozdziale 9 ustawy z o rachunkowości

Jeżeli zatem osoba spełnia obydwa powyższe warunki, to może założyć biuro rachunkowe. Obecnie nie są potrzebne żadne certyfikaty.

Usługowe prowadzenie księgowości

Zgodnie z art. 76a ust. 1 i 3 ustawy o rachunkowości, usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych jest działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, polegającą na świadczeniu usług w zakresie czynności, o których mowa w art. 4 ust. 3 pkt 2-6 u.r.

Art. 76a ust. 1 i 3 ustawy o rachunkowości:

„1. Usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych jest działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, polegającą na świadczeniu usług w zakresie czynności, o których mowa w art. 4 ust. 3 pkt 2-6.Działalność, o której mowa w ust. 1, mogą wykonywać przedsiębiorcy, pod warunkiem że czynności z tego zakresu będą wykonywane przez osoby, które:mają pełną zdolność do czynności prawnych;nie były skazane prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, za przestępstwo skarbowe oraz za przestępstwa określone w rozdziale 9 ustawy.”

Kto może założyć biuro rachunkowe? - w art. 76a ust. 3 ustawy o rachunkowości określono, że czynności związane z prowadzeniem ksiąg rachunkowych mogą być wykonywane przez przedsiębiorców, pod warunkiem, że osoby te mają pełną zdolność do czynności prawnych oraz nie były skazane prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, za przestępstwo skarbowe oraz za przestępstwa określone w rozdziale 9 ustawy o rachunkowości.

Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej

Stosownie do art. 76h ustawy o rachunkowości, przedsiębiorcy, o których mowa w art. 76a ust. 3 ustawy o rachunkowości, są obowiązani do zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z prowadzoną działalnością.

Art. 76h ustawy o rachunkowości:

„Przedsiębiorcy, o których mowa w art. 76a ust. 3, są obowiązani do zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z prowadzoną działalnością.”

Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej jest ważnym elementem działalności biura rachunkowego - w niektórych przypadkach OC będzie obowiązkowe a w innych dobrowolne. Polisa OC ma na celu zabezpieczenie przedsiębiorcy przed ewentualnymi roszczeniami klientów wynikającymi z błędów lub zaniedbań w wykonywaniu usług księgowych. Ubezpieczenie to obejmuje różne rodzaje usług, w tym prowadzenie ksiąg rachunkowych, sporządzanie deklaracji podatkowych, rozliczenia ZUS, doradztwo księgowe i przygotowywanie sprawozdań finansowych.

Obecnie obowiązkowe ubezpieczenie OC (wymagane przepisami) obejmuje usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych. Warto jednak zabezpieczyć zarówno swoje interesy, jak i interesy klientów, rozszerzając polisę o dodatkowe obszary, takie jak prowadzenie księgowości uproszczonej oraz sprawy związane z dokumentacją pracowniczą i ZUS. Może się zdarzyć, że mimo posiadania obowiązkowego ubezpieczenia OC dotyczącego ksiąg rachunkowych, wystąpi błąd w innym zakresie, na przykład podczas sporządzania deklaracji podatkowej. Dlatego warto skonsultować się z doświadczonym agentem ubezpieczeniowym, aby odpowiednio dobrać zakres ochrony.

Podczas zakupu polisy zdarzały się sytuacje, w których agenci nie znali różnicy między księgowością uproszczoną a księgami rachunkowymi. W związku z tym, księgowi powinni dokładnie zapoznać się z Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia i upewnić się, że polisa obejmuje wszystkie aspekty ich działalności. Właściwe ubezpieczenie pozwoli uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek i zapewni pełną ochronę w przypadku ewentualnych błędów.

Najważniejszym dokumentem określającym wzajemne obowiązki na linii klient - biuro jest umowa o prowadzenie księgowości.

Prowadzenie biura rachunkowego

Poza spełnieniem formalnych wymagań prawnych, osoba prowadząca biuro rachunkowe powinna posiadać odpowiednią wiedzę i umiejętności w zakresie księgowości, rachunkowości oraz przepisów podatkowych.

Uzasadnienie deregulacji zawodu księgowego

Decyzja o deregulacji zawodu księgowego była uzasadniona przez Ministerstwo Finansów koniecznością usunięcia nadmiernych barier wejścia do zawodu oraz promowaniem samoregulacji rynku. W ocenie ministerstwa, dotychczasowe regulacje były zbyt restrykcyjne i stanowiły niepotrzebne ograniczenie dostępu do zawodu księgowego. Deregulacja miała na celu uproszczenie procedur oraz umożliwienie większej liczbie osób, w tym tych z praktycznym doświadczeniem, prowadzenie działalności księgowej.

Ministerstwo Finansów uznało zgłaszane uwagi (dotyczące deregulacji) za niezasadne i sprzeczne z duchem ustawy, argumentując, że obecne regulacje są zbyt surowe i ograniczają dostęp do zawodu. Proponowana deregulacja miała na celu wprowadzenie większej elastyczności i promowanie samoregulacji na rynku usług księgowych. Mimo obaw zgłaszanych przez niektóre instytucje, takie jak Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, które obawiały się obniżenia jakości usług księgowych, rząd postanowił kontynuować proces deregulacji, argumentując, że rynek sam sobie poradzi z regulacją jakości świadczonych usług.

Księgowi oraz instytucje nadzorujące obawiały się, że zmiany te mogą obniżyć jakość usług księgowych świadczonych na rynku, co w konsekwencji mogłoby negatywnie wpłynąć na działalność podmiotów korzystających z tych usług. Pomimo tych obaw, parlament zdecydował się na uchwalenie ustaw deregulujących zawód księgowego oraz niektóre inne profesje, mając na celu zwiększenie dostępności tych zawodów.